Katalysator defect? Hoe stelt u juiste diagnose?

22 april 2024

Een katalysator kan na verloop van tijd verschillende problemen opleveren. Met dit stappenplan helpen we u bij het identificeren van het probleem, vaststellen van mogelijke oorzaken en oplossingen.

Stap 1: Zijn er visuele problemen?

Deze problemen, vaak veroorzaakt door slijtage, identificeert u het makkelijkst. Bijvoorbeeld: een gebroken flens, gebroken leidingen of een gat in het flexibele pijpje. Is het onderdeel ergens gebroken of gescheurd, controleer dan of de motorsteunen niet versleten zijn. Dan is namelijk overmatige beweging mogelijk en dit draagt bij aan het breken of scheuren van het onderdeel. Controleer ook de uitlaatbeugels op corroderen. Is dit het geval, dan oefent dit namelijk extra druk uit op de katalysator en kan deze op het zwakste punt breken.

Stap 2: Maakt de katalysator een ratelend geluid?

Controleer dan eerst of écht de katalysator rammelt! Het kan namelijk ook een trillend hitteschild op het voertuig zijn of een los schot in de uitlaat dat het geluid veroorzaakt. Stelt u vast dat de katalysator rammelt, controleer het dan op de volgende aspecten:

  • Impactschade
    Controleer de katalysator op deuken en uitslag (krassen). Zijn deze duidelijk zichtbaar, dan is de katalysator waarschijnlijk tegen een verkeersdrempel (of ander materiaal) gebotst. Dit kan resulteren in een breuk in de keramische monoliet, waardoor het afbreekt en ratelt.
  • Uitlaatmontagepasta
    Controleer de inlaatzijde van de katalysator op uitlaatpasta. Is dit duidelijk zichtbaar, dan is de uitlaatpasta waarschijnlijk afgebroken en tegen de monoliet aangeslagen waardoor deze is gebroken. Let op: gebruik nooit uitlaatpasta voor een katalysator!
  • Blauwe uitslag/gesmolten monoliet
    Heeft de buitenkant van de katalysator een blauw/paarse tint? Vertoont het keramisch monoliet tekenen van smelten en kromtrekken? Dit zijn tekenen dat de katalysator oververhit is geraakt. Dit is het gevolg van een te hoog gehalte aan onverbrande brandstof in het uitlaatsysteem. Dringt deze brandstof de katalysator binnen, dan ontbrandt deze waardoor het monoliet oververhit raakt en kapot gaat. Dit is altijd een teken dat er een probleem is met de werking van het voertuig. U moet dan een volledige diagnostische controle en emissiecontrole uitvoeren om de fout te identificeren, voordat u een vervangende katalysator monteert.

Stap 3: Faalt de katalysator operationeel?

Operationeel falen is een probleem in de werking van de katalysator, zoals een APK-emissiefout of problemen met het motormanagementlicht.

  • Emissiefout
    Dit soort problemen moet u altijd zorgvuldig onderzoeken omdat dit soort storingen normaal gesproken het gevolg zijn van een fout ergens anders in het voertuig. Hier is het belangrijk om de viergastest uit te voeren:

    • Geeft de test een hoog aantal (>2OO ppm) koolwaterstoffen (HC) aan?
      Dan is er een fout met het inspuiten van brandstof. Dit moet u verhelpen voordat u eventueel een vervangende katalysator monteert.
    • Faalt het voertuig op de lambda (λ)?
      Dan is er een probleem met het lucht/brandstof mengsel op het voertuig. Dit betekent echter niet altijd dat u de lambdasonde moet vervangen! Een foutief gehalte koolstofmonoxide (CO) betekent namelijk dat de katalysator niet alle uitlaatgassen kan omzetten. Dit in combinatie met koolwaterstofniveaus boven de 6 ppm betekent waarschijnlijk dat de katalysator is vervuild met onverbrande brandstof en niet in staat is de gassen om te zetten naar zijn volledige capaciteit.
  • Motormanagement lamp
    Deze problemen zijn soms lastig op te lossen. De meest voorkomende foutcode die optreedt in verband met een katalysatorstoring is P042O: Cat Inefficiënt. Er zijn verschillende redenen voor deze code die niet de schuld van de katalysator zijn. Het kan bijvoorbeeld te maken hebben met een lambda-fout, een luchtlek in het uitlaatsysteem (dit veroorzaakt foutieve metingen) of een vertraagd ontstekingsmoment. Deze mogelijke oorzaken moet u grondig onderzoeken voordat u de katalysator de schuld geeft.